با توجه به تعاریف و مواردی که در رابطه با مفهوم استارت آپ گفته شد، در این پست میپردازیم به مراحل راه اندازی استارت آپ را به شکل جزئی و مرحله به مرحله معرفی کنیم تا شما نیز بتوانید از آن به عنوان یک الگو برای راه اندازی کسب‌ و کار خود استفاده کنید. البته، ممکن است برخی از افراد به این مراحل، چند مرحله جزئی دیگری نیز اضافه کنند که به سلیقه افراد بستگی دارد. اما اگر قصد راه اندازی یک شرکت نوپا را دارید، باید مراحل زیر را به طور دقیق دنبال کنید.

1.ایده‌پردازی

اگر در اینترنت کلمه بهترین ایده‌ های استارت آپ را سرچ کنید، احتمالاً به گزینه ‌های متعددی می‌رسید که برخی از آنها در نگاه اول مسخره یا نشدنی به نظر می‌رسد، اما می‌بینید که گروهی از جوانان پر تلاش توانسته‌ اند که همین ایده‌ های مسخره را به کسب درآمد برسانند و اکنون در چندین نقطه دنیا به فعالیت مشغولند. پس هیچ وقت برای ایده‌ پردازی در حوزه کارآفرینی و راه اندازی یک شرکت نوپا نترسید و با تمام قدرت شروع کنید.

مفهوم استارت آپ از یک ایده شروع می‌شود، این ایده ممکن است خلاقانه و جدید بوده و یا ممکن است برگرفته از یک کسب‌ و‌ کار خارجی یا داخلی باشد. به عنوان مثال، قرار نیست که همیشه یک کسب‌ و‌ کار جدید برمبنای یک اختراع جان بگیرد، شاید یک فرد خلاق بتواند با تغییر کوچکی در یک فلاسک چای، توجه مشتریان را به آن جلب کرده و آن را به عنوان محصول بفروشد. پس همیشه قرار نیست ایده یک استارت آپ پیچیده و سنگین باشد یا هزینه زیادی برای سرمایه گذاری لازم داشته باشد.

2.بررسی و تعیین نقشه راه

گام دوم که برای تحقق بخشیدن به مفهوم استارت آپ باید بردارید، برداشتن یک کاغذ سفید و نوشتن نقشه راه است. در واقع این یک طرح خام از ایده شما و مسیر کلی آن است و باید در آن مشخص کنید که می‌خواهید به چه نقطه‌ ای برسید. همانطور که گام اول را با ایده پردازی برداشته‌ اید، بهتر است کمی خیال پردازی کنید و هدف خود را تا نهایت ممکن پیش ببرید، تصور کنید محصول شما اکنون روبروی شماست و از دیدن آن لذت میبرید.

بعد از مشخص شدن هدف نهایی، زمان آن رسیده است که این مسیر را به چندین مسیر کوتاهتر تقسیم کنید و در واقع چندین هدف کوتاه و بلند برای خود در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر قصد دارید به یک شهر دیگر سفر کنید، باید در مسیر خود مشخص کنید که به کدام یک از روستاها یا شهرستان‌ ها خواهید رسید و هدف شما در آنجا چیست. در مرحله بعد، باید تحقیق کنید. توجه داشته باشید داشتن یک ایده خام خوب است، اما به همان اندازه خطرناک است و ممکن است شما را از مسیر خارج کند. تحقیقات شامل بررسی‌های مختلف در مورد محصول و همچنین استقبال مشتریان از این محصول است. بهترین نقطه برای شروع تحقیق این است که از افراد خانواده و آشنایان خود بخواهید که در مورد ایده شما نظر دهند و اگر ایرادی در این مسیر وجود دارد، به شما متذکر شوند؛ سعی کنید بجای توضیح دادن نحوه انجام کار برای شروع ساخت محصول و احرای ایده، تصویر سازی محصول و نحوه عملکرد آن را با ایشان در میان بگذارید. پیشنهاد ویژه ما به شما این است که از افراد منفی گرا دوری کنید.

3.ثبت ایده و ادعای مالکیت

مرحله قبل نباید از محدوده خانواده و آشنایان قابل‌ اعتماد بیشتر شود، دلیل این موضوع هم ساده است، جلوگیری از افشای ایده. فراموش نکنید که ایده یک چیز جدید است و ذهن افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. شاید شما به یک ایده رسیده باشید که افراد دیگر هرگز به آن فکر نکرده‌اند.
بنابراین در مرحله سوم از راه اندازی استارت آپ باید به سراغ ثبت ایده و ادعای مالکیت آن بروید. اگر ایده شما تکراری و برگرفته از سایر شرکت ‌ها و کسب‌ و‌ کارهای ملی و بین المللی است، کار شما چندان سخت نیست و برای ثبت آن نیازی به مراحل سختی ندارید.
اما در برخی موارد شاهد اختراع و ایده‌ های خلاقانه از طرف افراد هستیم که در سطح ملی و در سطح بین المللی، نمونه‌های مشابه ندارند. اگر ریسک افشای آن را بپذیرید و آن را با افراد مختلف در میان بگذارید، احتمال دزدیده شدن ایده شما وجود دارد و شاید افرادی امکانات لازم برای رسیدن سریعتر به نتیجه آن را داشته باشند. برای ثبت اختراع و ایده نوآورانه خود، به سراغ پایگاه اطلاع رسانی مرکز مالکیت معنوی به آدرس اینترنتی http://iripo.ssaa.ir بروید و مراحل ثبت اختراع خود را انجام دهید تا بتوانید نسبت به مالکیت آن ادعا کنید. تمامی مراحل انجام ثبت اختراع در این وبسایت آموزش داده شده است پس از انجام و ثبت آن، یک گواهی ثبت اختراع به شما داده می‌شود که می‌توانید به کمک آن ادعای مالکیت خود را داشته باشید.

4.تهیه نمونه اولیه

ایده‌ های مختلفی در قالب مفهوم استارت آپ تعریف می‌شوند که انجام هر کدام از آنها از یک مسیر متفاوت عبور می‌کند. برخی از این ایده‌ ها، خدماتی هستند و نیازی به تهیه نمونه اولیه ندارند، برخی دیگر شامل نمونه ‌های آزمایشگاهی می‌ شوند، که اصلی‌ ترین گام مربوط به همین تهیه نمونه اولیه است.

پس در ابتدا مشخص کنید که محصول نهایی شما چه چیزی خواهد بود و آیا امکان تولید نمونه اولیه از آن وجود دارد یا خیر؟ توجه داشته باشید که:

کارهای خدماتی، نیازی به تولید نمونه اولیه ندارند، اما تحقیقات درباره آنها لازم است.
کارهای آزمایشگاهی به تولید نمونه اولیه وابسته هستند و تحقیقات نیز در آنها لازم است.
ایده‌ های اینترنتی برای تولید نمونه اولیه ساده‌ تر هستند و باید با سرعت بیشتری انجام گیرد.
تولید نمونه اولیه برای یک محصول خاص سخت‌ تر است و باید از افشای آن جلوگیری شود.
تولید نمونه اولیه برای یک محصول باید همراه با تحقیق در مورد بازاریابی و نیاز مشتریان باشد.

پس اگر مشخص کرده‌اید که محصول نهایی شما به چه صورتی است، باید ببینید که عکس العمل افراد جامعه نسبت به نمونه اولیه آن به چه صورت است. بنابراین، سعی کنید که چند نمونه اولیه تولید کنید که کیفیت آنها برای عموم جامعه قابل قبول باشد.

5.عرضه نمونه اولیه به جامعه‌ی هدف کوچک و بررسی بازار

در گام دوم پیشنهاد دادیم که ایده خود را به افراد نزدیک و خانواده خود نشان دهید و نظر آنها را بپرسید. اما در این مرحله، با توجه به این که ایده خود را ثبت کرده‌اید و می‌ توانید ادعای مالکیت داشته باشید، می‌ توانید جامعه هدف خود را توسعه دهید. چند مورد یا نمونه اولیه را تولید کنید (در مورد محصولات فیزیکی در صورت توان مالی بهتر است ۱۰۰ نمونه باشد)، و آن‌ها را در اختیار جامعه هدف خود قرار دهید و همزمان با آن، یک فرم نظرسنجی نیز در اختیار آنها قرار دهید. از این افراد بخواهید که از محصول مورد نظر استفاده کنند و در مورد شرایط مختلف آن نظر دهند.

فرم نظرسنجی یک شرکت نوپا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

کیفیت کاری محصول.
کیفیت ظاهری محصول.
کیفیت خدماتی محصول.
قیمت مناسب برای محصول.
پیشنهاداتی برای بالا بردن کیفیت کاری محصول.
میزان تمایل مشتریان به محصول.
احتمال موفقیت محصول در بازار.
نیازها و نواقص عملکردی محصول.

تهیه این فرم نظرسنجی تا حدود زیادی سلیقه‌ای است و تحت تأثیر نوع محصول و خدمات آن ممکن است تغییر کند. ولی همیشه سعی کنید که از جامعه هدف خود پیشنهادهای مختلفی دریافت کنید و از آنها بخواهید که خیلی سریع و بدون رودربایستی در مورد محصول شما نظر دهند؛ شاید با نظر های خوبی هم روبرو نشوید ولی باید توجه کنید همین نظر های تند و منتقدانه راه پیشرفت شما به سمت محصول بهینه و دوست داشتنی است. این نظرها در گام‌های بعدی به شما کمک خواهند کرد و یکی از اصلی‌ ترین عوامل موفقیت استارت آپ ها به شمار می‌روند.

6.ثبت محصول

در مرحله قبل، ایده خود را به ثبت رسانده‌ اید و این شانس را به خود داده‌ اید که در مورد مالکیت آن ادعا داشته باشید. اما این ادعا نمی‌ تواند شامل محصولات به دست آمده از آن باشد و ممکن است افرادی از محصولات مشابه با آن یا حتی از ویژگی‌های بهتر آن استفاده کنند. پس باید در مراجع قانونی نسبت به ثبت ایده و محصول خود اقدام کنید و مطمئن شوید که هیچ شخص دیگری از محصولات شما استفاده نمی‌کند.

مقدمات انجام این کار نیز همانند مراحل ثبت اختراع است و می‌توانید از پایگاه اطلاع رسانی مرکز مالکیت معنوی این کار را انجام دهید تا از مراحل بعدی و از کپی نشدن محصول خود مطمئن شوید. مفهوم استارت آپ با ریسک همراه است و باید نهایت تلاش خود را به کار بگیرید تا این ریسک‌ ها را از بین ببرید و یا به حداقل ممکن برسانید.

7.پیدا کردن سرمایه‌ گذار

یکی از مهمترین مراحل و شاید بزرگترین چالش برای راه اندازی یک شرکت نوپا، پیدا کردن یک سرمایه‌ گذار برای پروژه است که بتواند ریسک سرمایه‌ گذاری بر روی یک ایده نو را بپذیرد. در بالا به این نکته اشاره کردیم که استارت آپ ها همیشه با ایده‌ های نو شروع نمی‌شوند و ممکن است در برخی از آنها ایده‌ های تکراری یا ایده‌ های اجرا شده در سایر کشورها پیاده‌ سازی شود. بنابراین، شاید پیدا کردن یک سرمایه گذار بعد از مدتی امکان پذیر باشد، اما لازم است که نوع سرمایه گذاری آنها نیز مشخص شود.