کتاب بریت ماری اینجا بود اثر فردریک بکمن ترجمه آذین سرداری

افراد زیادی در جامعه هستند که سن خود را برای اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها بهانه میکنند. فرقی نمیکند در چند سالگی، همیشه عده‌ ای هستند که میگویند: «از من گذشته است» یا «دیگر برای این کارها دیر شده است» اما با نگاه به زندگی بعضی از افراد میتوان به این درک رسید که هیچگاه برای شروع دیر نیست. «بریت ماری» در کتاب «بریت ماری اینجا بود» زنی است که در آستانه‌ ی 70 سالگی به دنبال رویاهای خود میرود و تسلیم نمیشود. خواندن داستان زندگی او امید و انگیزه را در دل زندگی میکند.

خلاصه کتاب بریت ماری اینجا بود

«بریت‌ ماری اینجا بود» رمان بلندی است نوشته‌ ی نویسنده‌ ی سوئدی «فردریک بکمن» است. بکمن در این کتاب با زبانی ساده و روان داستان بریت‌ ماری را روایت میکند. بریت ماری زن 63 ساله‌ ای است که در ظاهر رفتار غیر اجتماعی و عجیبی دارد. او در گذشته خواهر بزرگترش اینگرید را در تصادف از دست داده است. اینگرید دختری زیبا و اجتماعی بوده که محبوب خانواده بود. بعد از مرگ او بریت‌ ماری به این فکر میکند که چرا او جای خواهرش از دنیا نرفته است.

ماری زنی وسواسی است که به تمیزی و نظافت بیش از حد اهمیت میدهد. کوچکترین به هم‌ ریختگی ماری را دل‌ آزرده میکند چون او طبق اصول و قواعد خاص خودش زندگی میکند و سعی میکند برای اطرافیان فرد مفیدی باشد. شاید گاهی ناخواسته دیگران پیشنهاد‌های او را انتقاد یا قضاوت برداشت کنند اما ماری دل مهربانی دارد و برایش مهم است که دیگران درباره‌ ی او چه فکری میکنند، برای ماری مهم است که هیچگاه کسی را از خود نرنجاند.

ماری در دوره‌ ی جوانی با دو برادر به نام‌ های آلف و کنت آشنا میشود و در نهایت با کنت ازدواج میکند. ماری بعد از سال‌ ها زندگی مشترک متوجه خیانت همسرش میشود و او را برای مدتی ترک میکند. این موضوع باعث میشود که ماری انگیزه‌ اش برای پیدا کردن کار بیشتر شود و تصمیم میگیرد که خودش را باور کند و  به دنبال رویاها و آرزوهایش برود. او از طریق اداره کاریابی سرایدار خانه جوانان در روستا میشود.

این شغل برای ماری یک شروع تازه است و اتفاقات جالبی در ادامه برای او می‌ افتد. حتی بچه‌ های روستا که میخواهند فوتبال بازی کنند از ماری خواهش میکنند تا مربی تیم کوچک آنها باشد.

نقد و بررسی شخصیت بریت‌ ماری؛ زنی وسواس و مهربان

شخصیت بریت‌ ماری در کتاب بریت ماری اینجا بود تا حدودی شبیه شخصیت «اوه» در کتاب «مردی به نام اوه» و شخصیت مادربزرگ در کتاب «مادربزرگ سلام میرساند و میگوید متاسف است» است. شخصیت‌ پردازی که شاید در ظاهر کلیشه‌ ای و تکراری به نظر بیاید. این بار هم یک آدم مسن با وسواس و مقررات و رفتارهای عجیب ولی در نهایت شخصیتی شیرین و مهربان که خواننده مثل «اوه» به او علاقه‌ مند میشود.

شاید در ظاهر بتوان بین شخصیت‌ های رمان‌ های بکمن شباهت‌ هایی پیدا کرد اما در هر کدام از شخصیت‌ های آثار او ویژگی‌ هایی منحصر به فردی وجود دارد که باید با نگاهی تیزبینانه آنها را کشف کرد.

بریت ماری زنی نامرئی است، کسی از درون او خبر ندارد. او تمام عمر خود را با ترس اینکه در تنهایی بمیرد و روزهای زیادی بدن بی جانش کشف نشده باقی بماند زندگی میکند. بریت‌ ماری وسواس تمیزی و سازماندهی دارد. همه‌ چیز باید مرتب و تمیز باشد و اگر غیر از این باشد ماری احساس گناه میکند.

همه‌ ی این‌ خصوصیت‌ ها بریت ماری را تبدیل به یک زن غیرعادی با عادت‌ های عجیب و تغییر ناپذیر کرده است. این نوع زندگی برای اکثر افراد جامعه کسل‌ کننده و غیر قابل باور است. اما ماری در طول داستان امنیت و آسایش واقعی را پیدا میکند. نکته‌ ی جالب و متشابه درباره‌ ی ماری در این کتاب با افراد جامعه این است که او هم مانند خیلی از افراد، درست وقتی که با فشار روانی مواجه میشود تصمیم به تغییر میگیرد. زمانی که ماری زندگی با شوهرش را غیرقابل تحمل میبیند، تغییر تنها گزینه برای اوست. همین واقع‌ گرایی بکمن در خلق شخصیت‌ ها، جذابیت داستان‌ های او را دو چندان میکند.

 در ابتدای داستان ماری زنی تسلیم‌ شده در برابر خواسته‌ های همسرش است. او خود را در هر شرایطی فدای افکار و احساسات دیگران میکند چون دوست ندارد دیگران از او دل‌آزرده باشند. ماری به مدت چهل سال خودش و رویاهایش را نادیده میگیرد تا دیگران را از خود راضی نگه دارد. احتمالا بسیاری از خوانندگان هم با شخصیت ماری همذات پنداری ‌کنند چرا که ممکن است آنها هم به خاطر دیگران خودشان را کنار گذاشته باشند و حالا به دنبال انگیزه‌ ای برای تغییر باشند.

کمی جلوتر زمانی ماری برای کار وارد روستایی به نام بورگ میشود. بورگ روستایی است که با فقر و بحران اقتصادی مواجه شده و بیشتر مغازه‌ های آن تعطیل است. زمانی که ماری وارد بورگ میشود اتفاق عجیبی برای او می‌ افتد. او بدون اینکه حتی بداند فوتبال چیست ناخواسته با اصرار بچه‌ ها و جوانان یک تیم فوتبال راه اندازی میکند. ماری از فوتبال چیزی نمیداند اما خواننده شاهد تلاش و امید او برای بردن این تیم به مسابقات قهرمانی است.

ماری که همیشه متکی به همسرش بود و نمیتوانست کارهای بزرگ را بدون همسرش انجام دهد حالا وارد دنیای جدیدی به نام بورگ شده است.

بریت‌ماری همان بُعد خاموش درون ماست که منتظر است تا بیدارش کنیم و به همه نشان دهیم که خواستن توانستن است.

 ماری به خوانندگان نشان میدهد که هیچگاه برای شروع و تغییر دیر نیست کافی است انسان توانایی‌ هایی خود را بشناسد و با امید و انگیزه ادامه دهد.

فردریک بکمن؛ نویسنده‌ ی مشهور سوئدی

«کارل فردریک بکمن» از نویسندگان خوش‌ اقبال سال‌ های اخیر است. او با رمان محبوب و پرفروش «مردی به نام اُوه» یک شب راه صدساله را رفت و در سراسر جهان به شهرت رسید. بکمن در سال 1981 در استکهلم سوئد متولد شد. او از کودکی به خواندن و نوشتن علاقه داشت. بکمن کار نویسندگی را با وبلاگ‌ نویسی شروع کرد و بعدها در روزنامه‌ ها و نشریات مختلف از جمله مجله «مترو» مطلب مینوشت.

بکمن در سال 2012 با انتشار اولین کتاب خود «مردی به نام اُوه» به موفقیت بزرگی دست پیدا کرد. این کتاب در زمان بسیار کوتاه تبدیل به یکی از کتاب‌ های جذابی شد که در همه‌ جای دنیا از آن صحبت میشد و تا مدت‌ ها در صدر فهرست پرفروش‌ های کشور سوئد و نیویورک‌ تایمز قرار داشت. «مردی به نام اوه» داستان پیرمردی است که به ظاهر جدی و گوشه‌ گیر است اما عشق و گرمای وجود او خوانندگان را مجذوب خود کرده است. مردی به نام اوه تا به امروز به بیش از سی زبان ترجمه شده و میلیون‌ ها نسخه از آن‌ در سراسر دنیا به فروش رفته است.

بر اساس رمان «مردی به نام اُوه» فیلمی سوئدی هم ساخته شد که در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.

بعد از محبوبیت کتاب مردی به نام اوه و شهرت جهانی بکمن، خوانندگان زیادی از سراسر جهان آثار این نویسنده‌ ی سوئدی را دنبال میکنند. بکمن هم دست خالی نبود و تقریبا هر دو سال یک بار با انتشار یک کتاب جدید طرفداران خود را از انتظار بیرون آورد.

دومین کتاب بکمن «مادربرگ سلام رساند و گفت متاسف است» بود که در سال 2015 منتشر شد. یک سال بعد بکمن کتاب «بریت‌ ماری اینجا بود» را منتشر کرد، داستانی که از جهاتی شباهت‌ هایی با داستان «مردی به نام اوه» داشت و بعضی ‌از آن به عنوان نسخه‌ ی مونث اوه یاد کردند. در سال 2019 از روی داستان «بریت‌ ماری اینجا بود» هم فیلمی سوئدی به کارگردانی « تووا نووتنی» با همین نام ساخته شده است.

سبک نگارش فردریک بکمن

شاید عده‌ ای بر این باور باشند که مردمانی که در کشورهای سردسیر زندگی میکنند افرادی سرد و بی‌ روح هستند و نویسندگان این کشورها هم از این قاعده مستثنی نباشند و اقلیم سرزمینشان بر لحن قلم آنها تاثیرگذار باشد. باید گفت که این تصور اشتباهی است که غالب مردم دارند. سوئد کشوری سردسیر است اما با مشاهده آثار نویسندگان سوئدی همچون «فردریک بکمن» و «یوناس یوناسون» که زبانی طنز دارند میتوان پی به این موضوع برد که اقلیم جغرافیایی تاثیری بر زبان نویسنده ندارد.

فردریک بکمن داستان‌ های واقعی را با لحن طنز و زبانی ساده از آدم‌ های جامعه مینویسد. او از تجربیات زندگی خود، کتاب‌ ها، فیلم‌ ها و سفرهایی که از کودکی تا به امروز داشته، برای خلق داستان‌ هایش استفاده کرده است.

بکمن در داستان‌ های خود حتی از مسائل اجتماعی فراگیر و ناراحت‌ کننده‌ ای مثل خیانت یا خودکشی استفاده میکند و آن را با نگاه طنز به تصویر میکشد، مثلا در داستان بریت‌ ماری اینجا بود موضوع خیانت همسر ماری به او بهانه‌ای برای غلبه‌ی ماری بر مشکلاتش و پیدا کردن راهی جالب برای او میشود. مسئله‌ ای که اتفاقات جالب و مفرح را در طول داستان در پی دارد.

 این هنر بکمن است که از موضوعات جدی و کوچکترین جزئیات اطرافش در گفت‌ و‌ گوهای بین شخصیت‌ ها و وقایعی که در داستان رخ میدهد استفاده کند. بکمن در مصاحبه‌ ای گفت که: «من مدام در حال نوشتن وقایع روزمره هستم. همه‌ جا، پشت پاكت نامه‌ ها، روی زيرليوانی‌ های مخصوص نوشیدنی و تلفن همراهم و در آخر آنها را وارد كامپيوترم میکنم. بعضی وقت‌ ها نیز برای نوشتن از ماشين تحرير قديمی‌ ام یا مداد و قلم استفاده میکنم. يك ديالوگ، يك ايده، يك عبارت! فكرش را بكنيد، برای مثال سه هفته بعد آن را وسط خرت‌ و پرت‌ ها دوباره پيدا میكنم.

فرناز تیمورازف و ترجمه‌ ی آثار بکمن

«فرناز تیمورازف» اولین‌ بار با ترجمه‌ ی کتاب «مردی به نام اوه» فردریک بکمن را به ایرانیان معرفی کرد. او این کتاب را از دو زبان آلمانی و انگلیسی ترجمه کرد و نشر نون آن را منتشر کرد. بعدها ترجمه‌ های دیگری هم از این کتاب منتشر شد.

«فرناز تیمورازف» مترجم ایرانی مقیم سوئیس است. تیمورازف در ایران  کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی گرفت. او در حوزه ترجمه‌ ی ادبی فعالیت میکند. از ترجمه‌ های او میتوان به کتاب «مرگ به پمبرلی می‌ آید» نوشته‌ ی «پی.دی جیمز» و کتاب «قتل ساقدوش» نوشته‌ ی «روت رندل» برای نشر قطره  اشاره کرد.

مترجم «مردی به نام اوه» رمان دیگری از فردریک بکمن را به نام «بریت ماری اینجا بود» برای نشر نون ترجمه کرد. این کتاب در کمتر از دو ماه چهار بار تجدید چاپ شد.

نشر کوله‌ پشتی کتاب «بریت ماری اینجا بود» را با ترجمه‌ ی «حسین تهرانی» و نشر میلکان  این کتاب را با ترجمه‌ ی«سمانه پرهیزکاری» منتشر کرده است.