انواع مدل های سرمایه گذاری به چه صورت است؟

سرمایه‌ گذاری مالکیتی

سرمایه گذاری مالکیتی یک نوع سرمایه گذاری تعریف می‌ شود که در جریان آن، سرمایه گذار در قبال تخصیص اعتبار به پروژه، مالکیت بخشی از آن را بر عهده می‌ گیرد. فرض بگیرید که شما در یک پروژه گاوداری یا کشاورزی سرمایه‌ گذاری می‌ کنید و در ازای پولی که در اختیار این گروه قرار می‌دهید، صاحب قسمتی از پروژه خواهید شد. همین روش در مورد استارت آپ‌ ها نیز قابل اجراست و سرمایه‌ گذار می‌تواند درصد یا همه سهم آن را برای خود بردارد.

سرمایه‌ گذاری اعتبار دهی

این روش از سرمایه گذاری بیشتر شبیه قرض دادن پول به یک پروژه است و در قبال آن تنها سود یا هزینه مربوط به سرمایه گذاری خود را دریافت می‌کنید. در این روش، سرمایه‌ گذار متعهد می‌شود که اعتبار لازم برای انجام پروژه را در نظر بگیرد و در نهایت پس از تولید محصول و ارائه آن به بازار، پول اولیه خود را به همراه سود آن دریافت می‌ کند. معمولاً بانک‌ ها و نهادهایی مانند پارک علم و فناوری در این زمینه فعال هستند.

 سرمایه‌ گذاری شراکتی

در سرمایه گذاری شراکتی، همانند سرمایه‌ گذاری مالکیتی، وظیفه تأمین بودجه پروژه بر عهده سرمایه‌ گذار است و در ازای آن درصدی از سهم استارت آپ را به خود اختصاص می‌دهد. تفاوت این روش با سرمایه گذاری مالکیتی در این است که در روش شراکتی، تنها تا ۴۵ درصد از سهام به سرمایه‌ گذار اختصاص می‌یابد و مالک اصلی پروژه، همان کارآفرین و گروه راه‌ اندازی استارت آپ هستند.

شتاب‌ دهنده چیست؟

شتاب‌دهنده یا Startup accelerator را در واقع می‌ توان به عنوان سوخت و بنزین در مفهوم استارت آپ در نظر گرفت. شتاب دهنده‌ ها، افراد یا شرکت‌ هایی هستند که وظیفه حمایت از یک شرکت نوپا را برعهده گرفته و آنها را در فرآیند آموزش، تولید و فروش محصول هدایت می‌کنند. شتاب دهنده‌ ها می‌ توانند در هر کدام از سه دسته سرمایه‌ گذاری فوق قرار گیرند، اما معمولاً شتاب دهنده ها به عنوان گروه سرمایه‌ گذاری شراکتی شناخته می‌شود که تنها تا ۴۵ درصد از سهام گروه را به خود اختصاص می‌دهند.

شتاب دهنده‌ های ایرانی و شتاب دهنده‌ های خارجی متعددی در سطح اینترنت معرفی شده است و هر کدام از آنها سعی می‌کنند که امتیازات ویژه‌ ای برای استارت آپ ها در نظر بگیرند تا آنها را جذب کنند. در بین معروف‌ ترین شتاب دهنده‌ های ایرانی می‌ توان به آواتک، جهش، اکسیر و چند مورد دیگر اشاره کرد.

چگونه یک سرمایه گذار استارت آپی مناسب پیدا کنیم؟

با توجه به تعریفی که برای انواع سرمایه گذار استارت آپی داشتیم، احتمالاً این سؤال برای شما به وجود آمده است که چگونه یک سرمایه گذار مناسب پیدا کنیم؟ آیا می‌توانیم به هر کسی با هر حجم سرمایه مالی اعتماد کنیم؟ ممکن است برخی از نهادها مانند بانک‌ ها یا حتی پارک های علم و فناوری که دولتی هستند از سطح اطمینان بالاتری برخوردار باشد و اعتماد کردن به آنها آسان‌ تر باشد.

گزینه‌ های سرمایه‌ گذاری خود را بشناسید

 وقتی که برنامه اصلی شما راه ‌اندازی یک استارت آپ بر اساس یک ایده خام است، طبیعتا شما نمی‌توانید به هر نوع سرمایه‌ گذاری و با هر حجم مالی اعتماد کنید. پس اولین کاری که باید انجام دهید این است که مشخص کنید سرمایه مالی شما از چه مسیری تأمین شود.

• آیا می‌ خواهید از وام‌ های بانکی استفاده کنید؟
• آیا در بین دوستان و آشنایان شما سرمایه کافی برای این پروژه وجود دارد؟
• آیا در نهایت ممکن است به تجهیزات آزمایشگاهی نیاز داشته باشید؟
• آیا می‌ خواهید کسی در پروژه شما دخالت داشته باشد؟
• آیا احساس می‌ کنید که در یک دوره زمانی مشخص می‌ توانید وام یا بدهی را بازپرداخت کنید؟
• آیا سرمایه‌ گذار را در سود و زیان شرکت خود دخالت می‌دهید؟

اگر شما بتوانید به این سؤالات به طور واضح و دقیق پاسخ دهید، به احتمال زیاد تعداد زیادی از گزینه‌ های شما حذف خواهند شد و تنها به چند مورد محدود خواهید رسید که قضاوت کردن در مورد آنها ساده‌ تر است. البته توجه داشته باشید که در هر مسیری باید راه برگشتی نیز وجود داشته باشد تا امکان استفاده از هر ابزاری را پیدا کنید.

• – یک لیست از سرمایه‌ گذاران تهیه کنید

 فرض می‌ گیریم که مرحله قبل را به طور کامل انجام داده‌ اید. در اینجا شما احتمالاً به چند گزینه می‌ رسید که هر کدام از این گزینه‌ ها ممکن است در یکی از پنج دسته فوق قرار گیرند. یک جدول طراحی کنید و در این جدول ۵ گروه سرمایه‌ گذار را مشخص کنید و تعیین کنید که هر کدام از آنها در نهایت چه نقشی در پروژه شما خواهد داشت. اگر بتوانید این مرحله را به درستی و با تصمیم گیری مناسب انجام دهید، یعنی به طور دقیق آنها را دسته بندی کرده‌ اید و می‌توانید گام بعدی خود را با اطمینان بیشتری بردارید.

• – جلسه مصاحبه بگذارید و با سرمایه‌ گذاران صحبت کنید

 یکی از مهمترین ابزارهایی که یک کارآفرین در مسیر راه اندازی استارت آپ باید داشته باشد، توانایی در مذاکره و مصاحبه است. در اینجا، شما باید با تمامی سرمایه‌ گذاران نوشته شده در فهرست خود مذاکره کنید و از آنها وقت برای مصاحبه بگیرید. با توجه به اولویت خود، به نوبت به سراغ این افراد بروید و با آنها در مورد پروژه خود و نتیجه آن صحبت کنید. سعی کنید که هدف اصلی خود را شرح دهید و به طور واضح و شفاف از آنها بخواهید که هدف خود را در مورد این سرمایه‌ گذاری به شما اعلام کنند. حضور در این مصاحبه هنر شما را نشان می‌دهد و حتی ممکن است ایده‌ ها و طرز فکر برخی از سرمایه‌ گذاران باعث شود که روش اولیه خود را کنار بگذارید و به سراغ یک صفحه جدید بروید.

• – توافقات خود را قانونی کنید

شما احتمالاً در طول مسیر خود با افراد زیادی مواجه خواهید شد که همه آنها شما را به سمت جلو سوق می‌دهند و احتمالاً قول‌ های متعددی در مورد مساعدت مالی و امکانات دریافت می‌کنید، «این در ذات مفهوم استارت آپ است».

اما مطمئن باشید که در مراحل سخت و پیچیده کار، بیشتر این افراد حرف خود را پس گرفته و حتی نمی‌توانید آنها را پیدا کنید. در مورد سرمایه‌ گذاری برای راه‌ اندازی استارت آپ این موضوع بسیار خطرناک‌ تر است و حتی ممکن است به شکست پروژه شما منجر شود. پس اگر با یک سرمایه‌ گذار صحبت می‌کنید و با آنها به توافق می‌رسید، حتماً تمامی توافقات خود را به صورت مکتوب و در قالب یک قرارداد بیاورید و از آنها بخواهید که به قرارداد خود تا انتهای کار پایبند باشند.

•  – تولید انبوه را شروع کنید

در این مرحله تجارت شما کم کم مفهوم استارت آپ به خود می‌گیرد و تقریباً می‌توانیم آن را به عنوان یک شرکت نوپا معرفی کنیم. طبیعتاً در مراحل قبل بررسی‌ هایی در مورد نمونه‌ های اولیه و پایه صورت گرفته است و با توجه به بازخوردهای دریافتی، تغییراتی در محصول‌ ها یا در خدمات به وجود آمده است. همچنین حضور سرمایه‌ گذار باعث می‌شود که اعضای تیم با روحیه بهتری وارد فرآیند تولید شوند و باید مقدمات لازم برای تولید انبوه فراهم شود. البته، تولید انبوه باید در چند فاز صورت گیرد تا روند کنترل هزینه و درآمد به شکل مناسبی انجام گیرد.

•  – تبلیغات و بازاریابی را فراموش نکنید

آخرین مرحله‌ ای که روند رو به رشد استارت آپ را به قله می‌ رساند، مرحله تبلیغات و بازاریابی است. در مراحل قبل:

• یک محصول تولید شد،
• در معرض دید افراد زیادی قرار گرفت،
• نقاط قوت و نقاط ضعف آن دیده شد،
•  تغییراتی در آن به وجود آمد،
•  یک سرمایه گذار برای شروع کار پیدا شد،
•  تولید انبوه آن در چند فاز انجام گرفت،
•  و اکنون زمان فروش و عرضه آن به مشتریان فرا می‌رسد.

تبلیغات و بازاریابی یعنی آگاهی مردم و مشتریان نسبت به یک برند. محصول یک استارت آپ تا زمانی که فرایند تبلیغات و بازاریابی بر روی آن انجام نگیرد، نمی‌تواند در بازار با سایر رقبا بجنگد. از طرفی، مشتریان نیز تمایل چندانی به استفاده از چنین محصولاتی ندارند. پس در این مرحله، یک تیم استارت آپی باید به سراغ یک شخص بازاریاب بروند و از آنها بخواهند که محصول تیم را تبلیغ کنند. راهکارهای مختلفی برای تبلیغات وجود دارد که برخی از آنها به صورت تبلیغات اینترنتی و برخی نیز به صورت تبلیغات محیطی هستند که با توجه به دسترسی گروه، ممکن است یک یا چند مورد از آنها انتخاب شود.