بیت کوین (Bitcoin) چیست؟

بیت کوین (Bitcoin) یک پول دیجیتالی و غیر فیزیکی است که به‌ عنوان اولین ارز دیجیتال یا رمزارز معرفی شده به دنیا شناخته میشود و شما توسط این پول دیجیتالی قادر خواهید بود، هزینه خرید کالا و دریافت خدمات را از هر کجای دنیا، بلافاصله و بی معطلی و بدون نیاز بی هیچ بانک، صرافی یا سیستم پرداخت واسطه، پرداخت کنید.

بیت‌ کوین دقیقاً کارکردی مشابه با پول‌ های رایج بین‌المللی دارد اما از آنجا که هیچ حکومت یا دولت مرکزی دخل و تصرفی بر روی این پول دیجیتال نداشته و هیچ قدرتی در دنیا نمیتواند با اعمال نفود و ایجاد فشار بیت‌ کوین را تحت کنترل خود در آورد و سیاست‌ های مالی و تجاری خود را به آن القا کند، لذا تاکنون هیچ کشوری این پول دیجیتال را به‌عنوان ارز قانونی به رسمیت نشناخته است.

تا به امروز بیش از ۱۱ سال از عمر این شبکه میگذرد و تاکنون هیچ مشکلی برای آن به وجود نیامده است. غیر متمرکز بودن بیت‌ کوین یعنی این یک شبکه همتا به‌ همتا یا شخص به شخص است و تراکنش‌ ها یا همان نقل و انتقالات مالی در آن، به‌ صورت مستقیم و بدون هیچ واسطه‌ ای بین کاربران انجام میشود.

سازنده بیت کوین چه کسی است؟‌

هویت پدید آورنده بیت‌ کوین مشخص نیست. گفته می‌شود «ساتوشی ناکاموتو» مخترع بیت‌ کوین است. هویت واقعی او هنوز مجهول است؛البته بسیاری معتقدند که او یک شخص نیست و بیت‌کوین محصولی از یک گروه برنامه‌نویسی بزرگ است.

مشخصات نخستین بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو در یک فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر شد. ناکاموتو پروژه را به اواخر سال ۲۰۱۰ موکول کرد و در سال ۲۰۱۱ هم ایمیلی از سوی ناکاموتو ارسال شد که می‌گفت او دیگر از بیت‌ کوین دست کشیده و به سوی پروژه‌ های دیگر متمایل شده‌است.

بیت‌ کوین تحت کنترل چه کسی است؟

بیت کوین بر خلاف پول‌ های امروزی که عرضه و توزیع آنها در اختیار دولت‌ هاست، در کنترل هیچ فرد، گروه و یا سازمان خاصی نیست. افرادی که وارد شبکه بیت کوین می‌شوند، باید قوانین مربوط به شبکه را بپذیرند. این قوانین به صورت کدهای برنامه‌ نویسی‌ است که در اینترنت توسط همه قابل مشاهده است.

گروه‌ های مختلفی در شبکه بیت کوین حضور دارند که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به استخراج‌کنندگان (همان افرادی که احتمالا عکس آنها را با بیل و کلنگ دیده باشید که در اصل هیچ شباهتی هم به این عکس‌ها ندارند!)، توسعه‌دهندگان (برنامه‌نویسانی که مسئولیت بهبود نرم‌افزار بیت کوین را به صورت داوطلبانه بر عهده گرفته‌اند) و نودهای شبکه (دستگاه‌هایی که به شبکه متصل شده‌اند) اشاره کرد.

هر یک از این گروه‌ ها وظیفه خاصی در شبکه بر عهده دارد؛ برای مثال استخراج‌ کنندگان یا ماینرها کار تایید انتقال‌ بیت کوین‌ها که به آن تراکنش هم گفته می‌شود، را در شبکه انجام می‌دهند. یا توسعه‌ دهندگان به صورت داوطلبانه مسئول ارتقای نرم افزار بیت کوین و قابلیت‌ های آن هستند. نودها هم تاریخچه تراکنش‌هایی که در شبکه انجام می‌شوند را در هاردهای خود ذخیره و نگهداری می‌کنند.

نکته جالبی که بهتر است ناگفته نماند این است که همکاری و فعالیت گروه‌های مختلف حاضر در شبکه‌ بیت کوین، موجب تداوم حیات و رشد آن می‌شوند.

ارزش آن چگونه تعیین می‌شود؟

ارزش بیت کوین توسط فرد یا گروه خاصی تعیین نمی‌شود. همانطور که قیمت طلا در بازار های جهانی براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود، قیمت بیت کوین نیز در صرافی‌ها و کارگزاری‌ ها بر اساس دو عامل اصلی عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. در صورتی که نیروی عرضه در بازار بیشتر از تقاضا باشد، قیمت‌ها در جهت نزولی و کاهش یافتن حرکت خواهند کرد تا زمانی که دوباره میزان تقاضا برابر با عرضه شود.

از سوی دیگر بیت کوین را می‌توان دارای یک ارزش بنیادین نیز دانست که مقدار آن با توجه به وضعیت شبکه‌ اش و هزینه‌ ای که ماینرها برای استخراج یک واحد از آن صرف می‌کنند، به دست می‌آید. با وجود شیوه‌ های ارزش‌ گذاری مختلف، در نهایت قیمت بیت کوین توسط عرضه‌ ای که می‌تواند از سوی استخراج‌ کنندگان باشد و یا تقاضایی که از سوی سرمایه‌ گذاران شکل گرفته‌ است، تعیین می‌شود.

روش‌های بدست آوردن بیت‌ کوین

در پاسخ به این پرسش باید گفت که هر کاربر معمولی یا حتی خود شما با استفاده از یک رایانه با توان پردازشی بالا و سخت‌افزار مناسب می‌توانید بیتکوین تولید کنید. رمزارز بیتکوین در فرآیندی که در اصطلاح استخراج بیتکوین (Bitcoin Mining) نامیده میشود تولید می‌گردد. افرادی که این سکه‌ها را استخراج می‌کنند نیز ماینر (miner) نامیده می‌شوند.

پس در انجام فرآیند ماینینگ سه کار اصلی انجام می‌شود:

• تایید تراکنش‌های شبکه
• حفظ امنیت شبکه
• استخراج بیت‌کوین ‌های جدید

برای استخراج بیت کوین باید رایانه خود را برای حل مسائل پیچیده محاسباتی با الگوریتمی ویژه در اختیار شبکه بیت‌ کوین قرار دهید که این الگوریتم اصطلاحاً الگوریتم «گواه اثبات کار» (proof of work) نامیده میشود. هر یک از این مسائل پیچیده دارای مجموعه‌ ای از جواب‌ های احتمالی ۶۴ رقمی است.

البته باید دقت داشته باشید که اگر سخت‌ افزار رایانه‌ ای قدرتمندی ندارید و به‌ تنهایی به استخراج بیت کوین می‌پردازید، احتمالاً هزینه برق‌ مصرفی شما از این درآمد بیشتر خواهد شد. استخراج بیت‌ کوین درهنگامی‌ که چند ماینر در یک گروه جمع شده و سخت‌ افزارشان را در کنار هم قرار می‌دهند به صرفه‌ تر خواهد بود.

جالب اینجاست که همین نیاز به سخت‌ افزار قدرتمند و هزینه بالای برق یکی از مواردی است که جلوی بسیاری از تلاش‌ ها برای اختلال در شبکه بیت‌‌ کوین و سواستفاده از آن را گرفته و موجب حفظ امنیت شبکه میشود. گفتنی استخراج بیتکوین با پردازنده (CPU) یا کارت گرافیک (GPU) مدت‌ها است که دیگر سود چندانی ندارد و برای استخراج حرفه‌ ای باید از سخت‌ افزاری خاص به‌ نام اسیک (ASIC) استفاده شود.

آیا بیت کوین قانونی است؟

تاکنون دولت های زیادی از جمله ایران درباره بیت کوین موضع روشن و مشخصی اتخاذ نکرده‌اند اما این مسئله بدین معنا نیست که این پول دیجیتال غیر قانونی است و استفاده یا خرید و فروش آن جرم تلقی می‌شود. در چند کشور مانند ایالات متحده، کره جنوبی، ژاپن ، هنگ‌ کنگ، مالت و مالزی صرافی‌ ها به صورت قانونی و رسمی در حال فعالیت هستند.

بعضی از دستگاه‌ های قضایی مانند چین ارزهای دیجیتال را قانونی نمی‌دانند اما از نظر اجرایی عموم مردم می‌توانند از آن استفاده کنند. البته به دلیل رشد صرافی‌ها، صنعت ماینینگ و کسب‌ و کار های مرتبط، به احتمال زیاد در آینده قوانین جامعی برای این حوزه تعیین خواهد شد.

از سوی دیگر بیت کوین نوعی پول است. پولی که دارای ارزش متغیر است و مانند کالاهای دیگر، می‌تواند برای فعالیت‌ های مجرمانه‌ ای مثل پولشویی یا خرید و فروش کالاهای غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال پیگیری جرائم انجام شده با بیت کوین غیرممکن نیست. یکی از نمونه‌ های موفق قانون‌گذاری بیت کوین، کشور ژاپن است. دولت توانسته با ثبت صرافی‌ها و ارسال بخشنامه‌های مالی به آن‌ها از بروز پولشویی و کلاهبرداری تا حد زیادی جلوگیری کند.

آینده بیت کوین به چه صورت خواهد بود؟

اینکه بیت کوین در آینده به عنوان پولی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که اسکناس‌ های کاغذی امروز ما در برابر آن مضحک به نظر می‌رسند یا به عنوان یک فناوری که در زمان خودش سروصدایی به پا کرده بود و سپس به فراموشی سپرده شد، به باور و اعتماد مردم نسبت به بیت کوین بستگی دارد. پذیرش این ارز دیجیتال از ابتدای تاریخ خود همواره در حال رشد بوده و تداوم این مسیر محتمل‌ ترین گزینه به نظر می‌رسد. استفاده از بیت کوین به عنوان ابزاری که قادر به ذخیره ارزش در طول زمان است، در کنار استفاده از آن به عنوان واسطه پرداخت یا همان پول رو به افزایش است، اما در کنار تمامی این موارد بیت کوین مشکلاتی هم دارد که می‌تواند سرعت پذیرش آن را بکاهد و در بدترین حالت مانعی برای فراگیر شدنش باشد.