رسانه های اجتماعی انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع کارکرد، مخاطبان، اطلاعات تولید شده یا سبک ارتباطی قابل دسته‌ بندی هستند. «شبکه‌ های اجتماعی» تنها یکی از انواع رسانه‌ های اجتماعی است که در دسته‌ بندی ارتباطی آن قرار می‌ گیرند. پس شبکه‌ های اجتماعی مانند فیسبوک، لینکدین، اینستاگرام و.. یکی از چند نوع رسانه اجتماعی هستند که با محوریت ارتباط فعالیت می‌کنند. هر رسانه اجتماعی الزما شبکه اجتماعی نیست.

تاریخچه واژه شبکه های اجتماعی

شبکه های اجتماعی، اصطلاحی است که برای نخستین بار در سال ۱۹۵۴ توسط جان بارنز که در حوزه‌ ی انسان شناسی اجتماعی فعالیت میکرد، ابداع شد. او تحقیقی در مورد گروه‌ های اجتماعی در بخشی از کشور نروژ انجام می‌داد و اصطلاح شبکه اجتماعی را در آن تحقیق برای توصیف رابطه بین انسانها و تحلیل مکانیزم‌ های ارتباطی و خصوصاً تصمیم گیری آنها به کار برد.

اگر ما هم بخواهیم به تعریف شبکه های اجتماعی از نگاه او رجوع کنیم، میتوانیم بگوییم:

شبکه های اجتماعی، هنگامی به وجود می‌ آیند که ساختاری از گره‌‌ های مرتبط به هم شکل میگیرد.
هر گره، یک فرد یا یک گروه یا یک سازمان است.
شبکه اجتماعی، به معنای نمایش و مطالعه‌ی ارتباط بین این گره ها و جریان دانش و اطلاعات بین آنهاست.

تحلیل

تحلیل رسانه‌ های اجتماعی (مرتبط با نظریه شبکه‌ ها) به عنوان یک تکنیک کلیدی و مهم در جامعه‌ شناسی، انسان‌ شناسی، جغرافیا، روانشناسی اجتماعی، جامعه‌ شناسی زبان، علوم ارتباطات اجتماعی، دانش اطلاعات، مطالعات سازمانی، اقتصاد و زیست‌ شناسی مدرن همانند یک موضوع محبوب در زمینه تفکر و مطالعه پدیدار شده‌است.

افزایش محبوبیت اینترنت و حضور ایده های جدید

یکی از مهمترین ایده‌ های رسانه‌ های اجتماعی جمع کردن افراد در کنار یکدیگر در فضای مجازی است، این ایده را در سال ۱۹۹۵ در قالب راه‌ اندازی وب‌ سایت Classmates.com شاهد بودیم. به لطف این سرویس کاربران قادر بودند تا دوستان قدیمی خود در دوران تحصیل را پیدا کنند. چنین ویژگی باعث شد تا Classmates به سرعت محبوبیت زیادی پیدا کند و حتی امروز نیز این سرویس چیزی حدود ۵۷ میلیون کاربر دارد.

شبکه‌های اجتماعی و گوشی‌ های هوشمند

با نگاهی به وضعیت شبکه‌ های اجتماعی شاید بتوان گفت: بزرگان فناوری توانسته‌ اند بازار شبکه‌ های اجتماعی را اشباع کنند و بعید به نظر میرسد در آینده‌ ای نزدیک شاهد حضور شبکه اجتماعی جدیدی باشیم که حرف‌ هایی برای گفتن داشته باشد.

در این بین شبکه‌ های اجتماعی بزرگ، رویکرد ویژه‌ ای به گوشی‌ های هوشمند دارند و با تمام تلاش سعی می‌ کنند حضور کاربران را از کامپیوتر‌های دسکتاپ به سمت گوشی‌ های هوشمند در این شبکه‌ ها بکشانند.

اعتیاد به شبکه های اجتماعی

مانند اعتیاد به دیگر چیزها، حتی در مواقعی که کاربر از شبکه‌ های اجتماعی متنفر است، نمی‌ تواند آن را ترک کند.
از سوی دیگر، با وجود اینکه مدیریت شبکه‌ های اجتماعی می‌توانند حافظه کاربران را تقویت کند، اما استفاده بیش از اندازه می‌تواند باعث تضعیف حافظه و کاهش تمرکز شود.
به دنبال مقایسه دائمی کاربر با دیگر کاربران، شبکه‌ های اجتماعی بر اعتماد به نفس جوانان می‌تواند اثر مخربی داشته باشد؛ که این موضوع در صورت مداوت زیاد مشاهده گردیده است.

فرهنگ استفاده صحیح پیش از اشاعه و ترویج هر امکاناتی در هر جامعه نیاز است تا فرهنگ استفاده از آن ذکر شود. چه بسا امکانات و وسایلی که جهت رفاه در جامعه بودند اما با فقدان فرهنگ استفاده از آن مضراتش بیشتر از منفعتش شده‌ است. در حال حاضر گستردگی شبکه‌ های مختلف اجتماعی در جامعه باعث شده، نظارت بر آن را با مشکلات بیشتری مواجه کند تا جایی که تشخیص اخبار کذب از واقعیت را در آن را بسیار سخت می‌کند. این در حالی است که انتشار اخبار نادرست خصوصاً در زمینه سلامت، و پیروی کورکورانه از اخبار دروغ، می‌تواند خطرات و خسارت‌های جبران‌ ناپذیری به بار آورد.